Για την υπαγόρευση αρχαίων κειμένων

Στα μαθήματα των αρχαίων στη φιλοσοφική υπάρχουν καθηγητές που επιμένουν να υπαγορεύουν αρχαιοελληνικά κείμενα για να ελέγξουν ορθογραφία και πολυτονικό από τους φοιτητές.

Γνωρίζουμε όσο μας επιτρέπει η επιστήμη ότι η αρχαιοελληνική προφορά διέφερε σε πολλά σημεία από τη νεοελληνική. Η υπαγόρευση γίνεται με νεοελληνική προφορα (γι'αυτό και η δυσκολία ορθογραφίας που υπάρχει ακόμα και σε νεοελληνικά κείμενα) για να εξεταστεί το πώς γράφονταν -άρα και προφέρονταν- αυτές οι λέξεις. Κι αν η ορθογραφία των λέξεων είναι λίγο ως πολύ εξίσου δύσκολη και σήμερα και δε δημιουργεί θέμα,το πολυτονικό δημιουργεί. Το πολυτονικό σύστημα είναι σημάδια που έβαλαν οι αλεξανδρινοί φιλόλογοι για να να σημειώσουν κάποιες ιδιαιτερότητες στην προφορά (για τη δασεία) και τον τονισμό των λέξεων (ως προς το ύψος και τη διάρκεια της τονιζόμενης συλλαβής), ιδιαιτερότητες προφοράς δηλαδή που δεν ακολουθούν κατά την εκφώνηση των κειμένων οι καθηγητές αλλά ζητούν να τις δουν γραμμένες. Αν σκεφτεί κανείς το λόγο ύπαρξης του πολυτονικού συστήματος στα αρχαιοελληνικά κείμενα, είναι εύλογο να είναι ανούσια ή και παραπλανητική η νεοελληνική εκφώνηση. Και οι φοιτητές χάνουν βαθμούς από αυτό το πράγμα.

Για παράδειγμα, μια δυσκολία για το φοιτητή είναι όταν ακούσει [i] να καταλάβει πιο από όλα μπορεί να είναι: διαζευτικό, αντωνυμία, άρθρο κλπ που γράφονται διαφορετικά αλλά και παίρνουν διαφορετικό τόνο και πνεύμα. Ακούγεται το ίδιο, γράφεται διαφορετικό. Ο λόγος που γράφεται διαφορετικό είναι ότι δεν ακουγόταν τότε το ίδιο! Και για να φανεί αυτή η διαφορά, εκτός από την ορθογραφική απόκλιση που μπορεί να έχουν οι λέξεις αυτές μεταξύ τους σημειώθηκαν από φιλολόγους και τα πνεύματα. Αν δεν το προφέρεις έτσι και το προφέρεις νεοελληνικά, τι ακριβώς εξετάζεις; Αυτομάτως γίντει η εκφώνηση λάνθασμένα(εφόσον δεχτούμε ότι εξετάζεται έτσι η ορθογραφία και το πολυτονικό).

Στα προβλήματα αυτά ας προστεθεί ότι στα αμφιθέατρα της σχολής με τα τόσα άτομα μπορεί να μην υπάρχει καλή ακουστική και να δημιουργούνται προβλήματα με το δίαυλο επικοινωνίας. Συχνά οι καθηγητές που υπαγορεύουν για ορθογραφία ζητούν και μετάφραση του ίδιου κειμένου, οπότε...διπλό το κακό για τον φοιτητή! Είτε το γράψει λάθος είτε το ακκούσει λάθος, λάθος θα μεταφράσει! Άρα,ούτε η εξέταση της μετάφρασης γίνεται σωστά!

Τι μπορεί να γίνει, τότε; Μπορούν να μιμηθούν το παράδειγμα συναδέλφων τους στον ίδιο χώρο. Μπορούν να έχουν το αρχαίο κείμενο γραμμένο και άτονο (για να ελέγξουν το πολυτονικό, εφόσον το κρίνουν απαραίτητο). Αν θέλουν αν ελέγξουν και την ορθογραφία μπορούν να έχουν και κενά σε ορισμένα γράμματα και να υπαγορεύουν το κείμενο 2-3 φορές (μόνο για την ορθογραφία αυτό, οπότε, αφού η δυσκολία στην ορθογραφία λόγω διαφορετικής προφοράς και της εξέλιξης της υπάρχουν και στα νέα Ελληνικά, μπορούν να προφέρουν με τη σημερινή προφορά χωρίς να παραπλανούν με την αναχρονιστική εκφώνιση). Παράλληλα, οι απώλειες από το πρόβλημα του διαύλου περιορίζονται στο ελάχιστο και είμαστε όλοι σωστοί και όλοι ευχαριστημένοι. Εκτός και το θέμα είναι απλά να δημιουργούμε προβλήματα χωρίς λόγο και αυθαιρετώντας ακόμα στην ίδια μας την επιστήμη...

Υ.Γ.: Για την αρχαιοελληνική προφορά μπορείτε να συμβουλευτείτε οποιαδήποτε ιστορία της ελληνικής γλώσσας που χαρακτηρίζεται ως έγκυρη και είναι προϊόν επιστημονικής έρευνας και όχι απλά έκθεση ιδεών με άλλο τίτλο. Για ακόμα περισσότερες πληροφορίες υπάρχει και το "vox graeca" και άρθρα εδώ: http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/history/contents.html