Πασχαλινές προσφορές

Παλιότερα ξέραμε ότι το Πάσχα παίρνουμε λαμπάδα και κάποιο δώρο να τη συνοδεύει. τώρα, όπως μας ενημερώνουν οι διαφημίσεις, παίρνουμε πακέτα δώρων +έξτρα δώρο τη λαμπάδα...

Υποσχέσεις πλουσίων...

Στα βιβλιοπωλεία βρίσκει κανείς δεκάδες βιβλία από οικονομικά δυνατούς ανθρώπους που και καλά δείχνουν τον τρόπο να πλουτίσει ο αναγνώστης. Συνήθως τα βιβλία αυτά πουλάνε πολλά αντίτυπα. Αν ο συγγραφέας έχει τόσο δίκιο, γιατί δεν είμαστε τίγκα στους πλούσιους; Και μήπως στα βιβλία αυτά γράφει "γράψε ένα βιβλίο για να γίνει ο άλλος πλούσιος και θα πλουτίσεις ακόμα περισσότερο από τις πωλήσεις του";

"Πατριωτικοί" συνειρμοί

Πρόσφατα το γερμανικό περιοδικό Φόκους έβγαλε ένα προκλητικό πρωτοσέλιδο με την Αφροδίτη της Μήλου να δείχνει και καλά το μεσαίο της δάχτυλο για ένα άρθρο για τους Έλληνες και την αναξιοπιστία τους σε οικονομικά θέματα κλπ. χρησιμοποιώντας διάφορους μειωτικούς χαρακτηρισμούς. Στην αντίδραση των ελληνικών ΜΜΕ, που αναπαρήγαγαν το θέμα παρουσιάζοντας συνέχεια το πρωτοσέλιδο αυτό, η ειρωνική πρόταση που άκουσα κατ'επανάληψη και από διάφορους στην τηλεόραση και όχι μόνο ήταν "να βγάλουμε κι εμείς ένα πρωτοσέλιδο με τον Χίτλερ να κάνει την ίδια χειρονομία". Η πατριωτική αντίδραση, δηλαδή, γι'αυτούς είναι να κάνουμε το ίδιο με τον Χίτλερ αντί της Αφροδίτης της Μήλου. Άραγε δεν μπόρεσαν να σκεφτούν τίποτα πιο καλό στην ιστορία της Γερμανίας και βρήκαν τον Χίτλερ; ΄Η θεωρούν εξίσου τιμητικό για μια χώρα ένα τέτοιο έργο τέχνης κι έναν τρελό ναζιστή; Αν όντως γινόταν μια τέτοια αντίδραση τι θα ήταν πιο μειωτικό; Η παρουσίαση από τους Γερμανούς της Αφροδίτης της Μήλου με το δάχτυλο πάνω ή ο συνειρμός των ίδιων των Ελλήνων και η εξίσωση ως "απάντηση" του Χίτλερ με την Αφροδίτη της Μήλου; Το αστείο είναι ότι αυτή η αντίδραση θεωρείται και πατριωτική!

...και ποιος θα παιδαγωγήσει τους παιδαγωγούς!

Πήγα κι εγώ ο αδαής να μάθω πώς θα γίνω καλός δάσκαλος (ή καθηγητής για όσους επιμένουν για κάποιο ακατανόητο σε εμένα λόγο να κάνουν διάκριση ανάλογα με τις εκπαιδευτικές βαθμίδες). Μπαίνοντας στη Φιλοσοφική Αθήνας (ή Αθηνών, όπως γουστάρει καθένας) αποφασισμένος να σπουδάσω φιλολογία με κατεύθυνση γλωσσολογική είχα την εντύπωση ότι ο καλός δάσκαλος δεν είναι αυτός που έχει πολλές γνώσεις αλλά αυτός που μπορεί να κάνει καλό μάθημα και να τις μεταδώσει στους μαθητές. Περίμενα, λοιπόν, πώς και πώς να κάνω παιδαγωγικά... Και μετά περίμενα πώς και πώς να τα ξεφορτωθώ. Δεν ξέρω αν ξενέρωσα με την παιδαγωγική επιστήμη ή με τους καθηγητές, αλλά κάνοντας τα συγκεκριμένα μαθήματα κατάλαβα γιατί ως μαθητές στο σχολείο είχαμε τόσο βαρεμένους δασκάλους (κάνοντας τις λαμπρές εξαιρέσεις να ξεχωρίζουν όπως ο Μέλμπερκ στο φετινό ρόστερ του Ολυμπιακού). Ανάμεσα στις αναμνήσεις μου από τα μαθήματα παιδαγωγικής είναι οι εξής:

-Παιδαγωγοί να μας βάζουν ύλη 400 σελίδες στις οποίες διδασκόμαστε και ότι πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική σε όγκο ύλη.
-Παιδαγωγοί να μας βάζουν βιβλία στην ύλη που υπάρχουν μάλλον για την επιστημονική υπόσταση της παιδαγωγικής παρά ως χρηστικά εγχειρίδια. Προσωπικά θεωρώ από τα πιο κακογραμμένα και αντιπαιδαγωγικά (για εξέταση, όχι απαραίτητα ως προς το περιεχόμενο) βιβλία των 40 μαθημάτων που έδωσα στη φιλοσοφική αυτά του Αφεντάκη με αποκορύφωμα το παραλήρημα για τον πλατωνικό έρωτα στις σελίδες 205-212.
-Παιδαγωγό να ξεστομίζει τη φράση «οφείλουμε μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία να κάνουμε τα παιδιά ανθρώπους» για να ακολουθήσει η ερώτησή μου «δηλαδή τα παιδιά δεν είναι άνθρωποι;» και με τα πολλά να μάθω ότι, επειδή η μόρφωση κάνει τον άνθρωπο να ξεχωρίζει από τα ζώα κι άλλα τέτοια όμορφα, δεν είναι...Ίσως τα νηπιαγωγεία να είναι ζωολογικοί κήποι τελικά!
-Παιδαγωγό θέλοντας να δώσει στην παιδαγωγική ένα πιο δραματικό χαρακτήρα (σε σχέση με το παραπάνω περί «ανθρώπων») να παρουσιάζει σε φοιτητές φιλολογίας την παρετυμολόγηση του από το «άνω θρώσκω» επιμένοντας ότι είναι απλά «μια άλλη άποψη που ισχύει εξίσου και δεν έχει καταρριφθεί».
-Παιδαγωγό σε μάθημα που διδασκόμαστε την «νέα κριτική» και τη «θεωρία της πρόσληψης» ως διδακτικές προσεγγίσεις για το μάθημα της λογοτεχνίας να μας χαρακτηρίζει σε παράδειγμα κειμένου ως «λάθος» τις απόψεις για το κείμενο που εξέφραζαν φοιτητές στο ρόλο του μαθητή εφόσον δεν ταίριαζαν με όσα είχε προαποφασίσει κατά την προετοιμασία του κειμένου.
-Παιδαγωγούς να λένε ωραία θεωρητικά πράγματα και όταν έπρεπε να τα συσχετίσουν με την εξέταση και την αξιολόγηση να επιστρέφουν στα γνωστά συστήματα που βιώσαμε όλοι ως μαθητές.
-Παιδαγωγούς να μας στέλνουν σε σχολεία για να παρακολουθήσουμε μάθημα! Πρωτότυπο, ε; Να δούμε δασκάλους να διδάσκουν και να παρατηρούμε τις τεχνικές τους κλπ σε προκάτ διδασκαλίες που και οι ίδιοι οι μαθητές μας έλεγαν ότι γίνονται έτσι μόνο όταν έρχονται φοιτητές να παρακολουθήσουν... Και τις μισές φορές να πηγαίνουμε στα σχολεία σε ώρες που έχουμε άλλα μαθήματα (αλλά ποτέ παιδαγωγικά).
-Παιδαγωγούς να μας διδάσκουν με ατέλειωτους μονολόγους πώς εγκαταλείφθηκε η δασκαλοκεντρική μέθοδος διδασκαλίας...κάνοντας δασκαλοκεντρικό μάθημα. Α! Εκτός από 2-3 παραδόσεις σε 4 χρόνια με παραδείγματα όπως το παραπάνω για τη διδασκαλία λογοτεχνικού κειμένου...
-Παιδαγωγούς να μας διδάσκουν πόσα λεπτά θα είναι η αφόρμηση, πόσα λεπτά θα είναι η εξέταση του προηγούμενου μαθήματος, πόσα λεπτά θα είναι κάθε κομμάτι ενός παζλ διδασκαλίας.... Και φυσικά ο καλός καθηγητής δεν πρέπει να κοιτάει όλη την ώρα το ρολόι του αγχωμένος...
-Παιδαγωγούς να παρουσιάζουν ως τρόπους διδασκαλίας πρακτικές που λίγες ώρες πριν είχαν χρωματιστεί αρνητικά από το μάθημα της κοινωνιογλωσσολογίας. Επιπλέον, να σημειώνουν πόσο σημαντικό είναι για το μαθητή να μην του λέει άλλα ο ένας δάσκαλος κι άλλα ο άλλος... Από ανθρώπους που ούτε οι ίδιοι φροντίζουν αυτά που λένε.

Δεν είναι μόνο η παράνοια των καταστάσεων, είναι οι αντιπαιδαγωγικές πρακτικές και συχνά οι αντιπαιδαγωγικές θεωρίες του συγκεκριμένου μαθήματος που εξοργίζουν. Γιατί ειδικά από αυτό το μάθημα περιμένεις κάτι παραπάνω. Και καταλήγεις να παίρνεις λιγότερα και από άλλα μαθήματα. Πώς, λοιπόν, το εκπαιδευτικό σύστημα να μην είναι γεμάτο «βαρεμένους» δασκάλους; Αυτό είναι ένα από τα δύο πράγματα που κατάλαβα παρακολουθώντας παιδαγωγικά. Το δεύτερο είναι το «και ποιος θα παιδαγωγήσει τους παιδαγωγούς» μετά το «ποιος θα μας φυλάξει από τους φύλακες». Αντιπαιδαγωγικά παιδαγωγικά λέω εγώ, «παιδαγωγική της μοναξιάς» διαβλέπει πολλά συλλογιστικά βήματα μπροστά με την «οξεία» ματιά του ο Εντουάρντο Γκαλεάνο. Για τα παραπάνω δεν έχω αποδείξεις πέρα από τη μνήμη τη δική μου και κάποιων συμφοιτητών μου. Ωστόσο, δεν κατηγορώ κανέναν για να χρειάζομαι αποδείξεις. Αντιθέτως, απορώ... Και για όποιον θέλει αποδείξεις ας παρακολουθήσει κάποιο εξάμηνο μαθήματα παιδαγωγικής να κρίνει ο ίδιος αν έχω δίκιο ή άδικο στις ενστάσεις μου. Και αν μπορεί να απαντήσει στα δύο ερωτήματα που έθεσα παραπάνω αν όλα πάνε καλά με τους παιδαγωγούς.

Η ειρωνεία είναι ότι ακόμα δεν έχω διδάξει σε τάξη φιλολογικό μάθημα, παρότι έχω βοηθήσει φίλους μου ακόμα και σε φυσική και μαθηματικά. Ίσως, λοιπόν, δεν είμαι ο κατάλληλος για να δώσω απαντήσεις στην παιδαγωγική. Δε χρειάζεται, όμως, να είσαι ειδικός ή έμπειρος για να καταλάβεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Δε χρειάζεται να είσαι μηχανικός για να καταλάβεις ότι μια μπουκωμένη μηχανή αυτοκινήτου δε δουλεύει καλά κρίνοντας από τον ήχο της. Δεν μπορείς να τη φτιάξεις ακόμα, αλλά ότι υπάρχει πρόβλημα μπορείς να το αντιληφθείς. Προσωπικά, πάντως, προτιμώ αντί για όλα τα συγγράμματα που πήραμε στα παιδαγωγικά να διαβάζω τους schooligans. Έτσι νιώθω ότι οπλίζομαι για να γίνω καλύτερος δάσκαλος.

Η κυριολεξία ως μεταφορά

Όλοι γνωρίζουμε έστω στο περίπου τη διάκριση κυριολεξίας και μεταφοράς. Η μεταφορά ως έννοια έχει και κυριολεκτική σημασία αυτή της μετακίνησης π.χ. κάποιο αντικειμένου και δε σημαίνει μόνο το γνωστό ρητορικό σχήμα. Πλεόν, όμως, και η "αυστηρή" έννοια της κυριολεξίας έχει μια μεταφορική χρήση!

Πρόσφατα ρωτούσα ένα συμφοιτητή μου για τα θέματα που έβαλε στην εξεταστική ένας καθηγητής και το σχόλιο του ήταν ότι "έβαλε πολύ δύσκολα. Μας γά^#$ε κυριολεκτικά!". Εκείνη τη στιγμή για να του φτιάξω τη διάθεση του είπα ότι είναι τυχερός που, παρότι δεν πήγε καλά στο μάθημα, δε συνέβη ακριβώς αυτό που είπε και μπορούσε ακόμα να κάθεται χωρίς να χρειάζεται μαξιλάρι στην καρέκλα του... Αμέσως μετά συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν ο μόνος που χρησιμοποιεί με τέτοιο τρόπο το "κυριολεκτικά". Θυμήθηκα περιπτώσεις που και εγώ και άλλά άτομα (όχι μόνο νέοι) χρησιμοποιήσαμε την έννοια της κυριολεξίας για έμφαση σε εκφωνήματα με καθαρά μεταφορική σημασία. Αν σκεφτείτε κι εσείς ή παρατηρήσετε τον κόσμο γύρω σας να μιλάει μπορεί να εντοπίσετε την εμφατική χρήση του "κυριολεκτικά" η οποία δεν είναι πάντα...κυριολεκτική!

Ίσως βρισκόμαστε στην καθιέρωση μιας (οξύμωρης ομολογουμένως) χρήσης της κυριολεξίας με μια νέα μεταφορική σημασία η οποία δεν απαντά ακόμα στα λεξικά. Το ευχάριστο είναι ότι, παρά το γλωσσικό συντηρητισμό που είναι έντονος στις μέρες μας, οι ομιλητές εξακολουθούν συνειδητά ή ασυνείδητα να επεκτείνουν τη χρήση και να δημιουργούν νέες σημασίες ακόμα και στις πιο "αυστηρές" έννοιες.

Αίτηση για βίζα

Από την αίτηση για τουριστική βίζα προς την Πρεσβεία των ΗΠΑ:

38. IMPORTANT: ALL APPLICANTS MUST READ AND CHECK THE APPROPRIATE BOX FOR EACH ITEM.
A visa may not be issued to persons who are within specific categories defined by law as inadmissible to the United States (except when a waiver is obtained in advance). Is any of the following applicable to you?

• Have you ever been arrested or convicted for any offense or crime, even though subject of a pardon, amnesty or other similar legal action? Have you ever unlawfully distributed or sold a controlled substance(drug), or been a prostitute or procurer for prostitutes?
• Have you ever been refused admission to the U.S., or been the subject of a deportation hearing or sought to obtain or assist others to obtain a visa, entry into the U.S., or any other U.S. immigration benefit by fraud or willful misrepresentation or other unlawful means? Have you attended a U.S. public elementary school on student (F) status or a public secondary school after November 30, 1996 without reimbursing the school?
• Do you seek to enter the United States to engage in export control violations, subversive or terrorist activities, or any other unlawful purpose? Are you a member or representative of a terrorist organization as currently designated by the U.S. Secretary of State? Have you ever participated in persecutions directed by the Nazi government of Germany; or have you ever participated in genocide?
• Have you ever violated the terms of a U.S. visa, or been unlawfully present in, or deported from, the United States?
• Have you ever withheld custody of a U.S. citizen child outside the United States from a person granted legal custody by a U.S. court, voted in the United States in violation of any law or regulation, or renounced U.S. citizenship for the purpose of avoiding taxation?
• Have you ever been afflicted with a communicable disease of public health significance or a dangerous physical or mental disorder, or ever been a drug abuser or addict?

While a YES answer does not automatically signify ineligibility for a visa, if you answered YES you may be required to personally appear before a consular officer.