Για την αύξηση στα νέα Ελληνικά

Στα Αρχαία η αύξηση δήλωνε το παρελθόν και εμφανιζόταν μόνο στην οριστική έγκλιση. Στα Νέα αποτελεί φορέα του τόνου, προστίθεται, δηλαδή, για να πάει ο τόνος μία συλλαβή πίσω. Για παράδειγμα, στο ρήμα "γράφω" έχουμε έγραφα και έγραψα (προστίθεται, δηλαδή, η αύξηση "ε-" για να υπάρχει μια ακόμα συλλαβή πιο πίσω να αναβιβαστεί ο τόνος), ενώ έχουμε γράφαμε και γράψαμε (όπου δε σημειώνεται αύξηση, αφού ο τόνος δεν μπορεί να ανέβει πριν την προπαραλήγουσα και θα ήταν περιττή η αύξηση εφόσον στα Νέα δε δηλώνει το παρελθόν, αλλά αξιοποιείται μόνο ως φορέας του τόνου).

Μέχρι εδώ όλα καλά. Τα έχουμε ακούσει και σε μαθήματα γλωσσολογίας και τα έχουμε χωνέψει. Από εδώ και πέρα ξεκινάνε οι απορίες:
Αν τα πράγματα είναι έτσι, γιατί η αύξηση παραμένει και στις σύνθετες λέξεις; Γιατί, δηλαδή, έχουμε κατέγραφα και κατέγραψα αντί για *κατάγραφα και *κατάγραψα;
Μια καλή και αρκετά "γλωσσολογική" απάντηση θα ήταν "για λόγους αναλογίας". Αν, όμως, πράγματι αυτός είναι ο λόγος, τότε γιατί δεν αρκεί για να επιτρέψει την αύξηση και στην προστακτική;

Ανέκαθεν είχαμε αύξηση μόνο στην οριστική έγκλιση. Γι' αυτό το λόγο προστακτικές όπως "κατέγραψε" θεωρούνται "λανθασμένες" (τα εισαγωγικά εδώ τα βάζω για κοινωνιογλωσσολογικούς λόγους) με σωστές προστακτικές όπως κατάγραψε, μετάλαβε, αντίγραψε κλπ. Εδώ η δικαιολογία της αναλογίας δεν αρκεί; Κανείς δεν μπορεί να επικαλεστεί ιστορικούς λόγους, εφόσον αποδέχονται την αλλαγή στη λειτουργία της αύξησης στα νέα Ελληνικά σε σχέση με τα αρχαία Ελληνικά. Είναι άλλο πράγμα. Η μόνη, ίσως, καλή αντίρρηση που μπορώ να σκεφτώ είναι ότι "γιατί να υπάρχει αναλογία μεταξύ εγκλίσεων με αποτέλεσμα να έχουμε πανομοιότυπους τύπους και, επομένως, αδιαφάνεια;", κάτι, όμως, που υπήρχε και στα αρχαία Ελληνικά. Θυμηθείτε όταν μας έβαζαν να αναγνωρίσουμε έναν τύπο και μπορούσε να είναι πάνω από ένα πράγμα, οπότε αναγκαστικά κοιτούσαμε το περικείμενο (τα περίφημα συμφραζόμενα)... Το ίδιο πράγμα θα συνέβαινε και αν επιτρεπόταν αυτή η αναλογία.

Τι τρέχει, λοιπόν, με την αύξηση στα νέα Ελληνικά; Αν κάπου έχω λάθος εγώ ή έχει ξανατεθεί το θέμα και έχουν προταθεί θεωρίες, δεν το γνωρίζω. Σε αυτή την περίπτωση παρακαλώ ενημερώστε με. Αν, πάντως, απλώς μας έχει διαφύγει, καλό θα ήταν να το δούμε το θέμα. Όχι τίποτα άλλο, αλλά και η passepartout αναλογία, που είναι πράγματι ένα από τα πιο "ζωηρά" γλωσσικά φαινόμενα και όχι μόνο ένα όπλο για τους γλωσσολόγους, εδώ δείχνει να χωλαίνει και να αναφέρεται ως "λάθος"!